Health News : ਹਲਦੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਮਸਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਲਦੀ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਮੇਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਹਲਦੀ ਵਿੱਚ ਲੀਡ ਦਾ ਪੱਧਰ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਕੁੱਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਟਨਾ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਰਾਚੀ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਤੋਂ ਲਏ ਗਏ ਹਲਦੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ 1,000 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ / ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਨ। ਗੁਹਾਟੀ ਅਤੇ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੀਡ ਦਾ ਪੱਧਰ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਐਂਡ ਸਟੈਂਡਰਡਜ਼ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (FSSAI) ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।
FSSAI ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਐਂਡ ਸਟੈਂਡਰਡ ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨਜ਼ 2011 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੂਰੀ ਹਲਦੀ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਲਦੀ ਵਿੱਚ ਲੀਡ ਦੀ ਸੀਮਾ 10 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ/ਗ੍ਰਾਮ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਲੇਡ ਵਾਲੀ ਹਲਦੀ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੇਡ ਦੀ ਜ਼ਹਿਰ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਲੀਡ ਕੀ ਹੈ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਲੇਡਾ ਜਾਂ ਲੀਡ ਇੱਕ ਭਾਰੀ ਧਾਤੂ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਨਕਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਹੱਡੀਆਂ ‘ਚ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਲਈ ਵੀ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਦਿਲ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੀਡ ਦਾ ਪੱਧਰ 10 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ/ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, 1 ਫੋਕਸ ਘੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2020 ਤੋਂ ਮਾਰਚ 2021 ਦਰਮਿਆਨ ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਦੇ 23 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਹਲਦੀ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਹਲਦੀ ਦੇ 14 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੀਡ ਦਾ ਪੱਧਰ 2 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ/ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੀਡ ਦੀ ਕੋਈ ਮਾਤਰਾ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਪਟਨਾ ਅਤੇ ਗੁਹਾਟੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਗਏ ਅਧਿਕਤਮ ਪੱਧਰ 2,274 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ/ਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ 127 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ/ਗ੍ਰਾਮ ਸਨ। ਅਧਿਐਨ ‘ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, FSSAI ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਲਦੀ ਵਿੱਚ ਲੀਡ ਕ੍ਰੋਮੇਟ, ਸਟਾਰਚ ਅਤੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਰੰਗ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਲੀਡ ਕ੍ਰੋਮੇਟ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ
ਦਰਅਸਲ, ਰੰਗ ਨੂੰ ਚਮਕਦਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹਲਦੀ ਵਿੱਚ ਲੀਡ ਕ੍ਰੋਮੇਟ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੰਤੂ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।