ਲੁਧਿਆਣਾ : ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ 81 ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾਅ ‘ਤੇ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਤੇ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ ਸਬਮਰਸੀਬਲ ਪੰਪਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਆਰੋ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਲੈਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਵਿੱਚ ਤਾਲਮੇਲ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ।
ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਤੇ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਮੋਟੀਆਂ ਫੀਸਾਂ ਵਸੂਲਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁੱਧ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨਾ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੈਂਪਲ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਕਈ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬੁਲਾਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਲੈਣ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ।
ਮੈਡੀਕਲ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 80 ਫੀਸਦੀ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਹਿਮਾਯੂ ਪੁਰਾ, ਐਮ.ਡੀ ਭੱਟ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਨਿਊ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਨਗਰ, ਜੈਨ ਪਬਲਿਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਸੀ.ਐਮ.ਸੀ.ਚੌਕ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਮਾਧੋਪੁਰੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਸੀ.ਐਸ. ਸਮਰਾਟ ਸਕੂਲ ਬਸਤੀ ਜੋਧੇਵਾਲ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਜਨਤਾ ਨਗਰ ਗਿੱਲ ਰੋਡ, ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ (ਲੜਕੇ) ਸਮਰਾਲਾ, ਰਾਜਪੂਤ ਸਕੂਲ ਗੋਪਾਲ ਨਗਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਨਿਊ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗਰੀਨ ਪਾਰਕ, ਆਰਿਆਸੀ ਸਕੂਲ ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ ਹਾਊਸ, ਸ਼ਾਰਪ ਮਾਡਲ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਕਬੀਰ ਨਗਰ ਕੋਟ ਮੰਗਲ ਸਿੰਘ, ਯਮਨਾ ਮਾਡਲ ਸਕੂਲ ਦੁਰਗਾ ਪੁਰੀ, ਟੈਰੀਓਟ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਜਨਸੀਆ ਰੋਡ, ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ (ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ), ਆਦਰਸ਼ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਕਪਿਲ ਪਾਰਕ ਹੈਬੋਵਾਲ ਖੁਰਦ, ਸਰਕਾਰੀ ਪੋਲੀਟੈਕਨਿਕ ਰਿਸ਼ੀ ਨਗਰ, ਮੈਜੇਸਟਿਕ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਅਸ਼ੋਕ ਨਗਰ, ਗੁਰੂ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸੀ. ਐੱਸ. ਸਕੂਲ ਅਸ਼ੋਕ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਬਹਾਦਰ ਕੇ ਰੋਡ, ਆਦਰਸ਼ ਮਾਡਲ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਨੇੜੇ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਨੂਰਵਾਲਾ ਰੋਡ, ਜੇ.ਐਨ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਗੋਬਿੰਦ ਪੁਰੀ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਹੀਰਾਨਗਰ, ਸੀ.ਐਮ.ਐਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗਗਨਦੀਪ ਕਲੋਨੀ ਬਸਤੀ ਜੋਧੇਵਾਲ, ਸਾਹਿਬ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਗੁਰਪਾਲ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲ, ਐਨ.ਐਮ ਜੈਨ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ (ਲੜਕੇ) ਭਾਰਤ ਨਗਰ,
ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲ ਪੀਰੂ ਬੰਦਾ, ਕੇ.ਐਮ.ਪਬਲਿਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਨਿਊ ਕੁੰਦਨਪੁਰੀ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ, ਸਨਾਤਨ ਵਿਦਿਆ ਮੰਦਰ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ, ਪੀ.ਐਸ.ਖਾਲਸਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੀ.ਐਸ.ਸਕੂਲ, ਦਸਮੇਸ਼ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਦਸਮੇਸ਼ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲ ਇੰਦਰਾਪੁਰੀ ਤਾਜਪੁਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਨਾਨਕ ਨਗਰ ਸਲੇਮ ਟਾਬਰੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਕਰਬੜਾ ਇੰਦਰਾ ਕਲੋਨੀ, ਸੰਤ ਕਰਤਾਰ ਪਬਲਿਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਸੰਤੋਖ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਗੋਬਿੰਦ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਮਰਾਟ ਸਕੂਲ ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇਵੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਨਵਾਂ ਬਸੰਤ ਵਿਹਾਰ, ਹੋਲੀ ਹਾਰਟ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਪੰਜਾਬ ਮਾਤਾ ਨਗਰ, ਦੇਵਗਨ ਮਾਡਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਨਿਊ ਜਨਤਾ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲ ਕੁੰਦਨਪੁਰੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲ ਕੁੰਦਨਪੁਰੀ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਕੈਲਵੈਂਟ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਲੋਹਾਰਾ, ਐਸ.ਜੀ.ਐਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ, ਰੈੱਡ ਰੋਜ਼ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਡਾਬਾ ਲੋਹਾਰਾ ਰੋਡ, ਡੀਸੈਂਟ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਕਰਮਸਰ ਕਲੋਨੀ ਨਿਊ ਸੁਭਾਸ਼ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ਲੇਬਰ ਕਲੋਨੀ ਗਿੱਲ ਰੋਡ, ਸੁਰੇਸ਼ ਮਾਡਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਰਾਮ ਨਗਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਚੌਕ, ਫਲੋਰਜ਼ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਗਲੀ ਨੰ: 5 ਜਨਕਪੁਰੀ, ਆਰਤੀ ਮਾਡਲ ਸਕੂਲ ਜਨਕਪੁਰੀ, ਰੀਤਬਰਾ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਸੁੰਦਰ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਇਕਬਾਲ ਗੰਜ, ਜੈਨ ਗਰਲਜ਼ ਸੀ.ਐਮ ਸਕੂਲ, ਮਾਲਵਾ ਖਾਲਸਾ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਮਾਡਲ ਪਿੰਡ, ਸਰਕਾਰੀ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ 7ਬੀ ਹਾਊਸਿੰਗ ਬੋਰਡ ਕਲੋਨੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਸੁਨੇਤ, ਡੀ.ਏ.ਵੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਬੀ.ਆਰ.ਐਸ ਨਗਰ, ਬਲੌਸਮ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਮੁਡੀਆ ਕਲਾਂ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੀ ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲ ਮੁਡੀਆ ਕਲਾਂ, ਹਿਮਗਿਰੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਮੁਡੀਆ ਕਲਾਂ, ਆਦਰਸ਼ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨਗਰ 33 ਫੁੱਟਾ ਰੋਡ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਡਵੀਜ਼ਨ ਨੰਬਰ 3, ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਬੱਡੇਵਾਲ ਅਵਾਨਾ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲ ਫਤਿਹਪੁਰ ਅਵਾਨਾ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਮਾਡਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਕਿਦਵਈ ਨਗਰ, ਵੀ.ਡੀ.ਐਮ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਗੀਤਾ ਨਗਰ ਗੁਰਮੇਲ ਪਾਰਕ, ਵੀ.ਡੀ.ਐਮ ਹਾਈ (ਪ੍ਰਾਇਵੇਟ) ਸਕੂਲ। ਗੀਤਾ ਨਗਰ ਗੁਰਮੇਲ ਪਾਰਕ, ਕੇ.ਡੀ.ਐਮ ਗੋਲਡਨ ਬੈੱਲ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਨਿਊ ਪਟੇਲ ਨਗਰ ਹੈਬੋਵਾਲ, ਰਣਜੀਤ ਮਾਡਲ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਹੈਬੋਵਾਲ ਕਲਾਂ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਸੁਖਦੇਵ ਨਗਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜਮਾਲਪੁਰ, ਐਸ.ਏ.ਐਸ ਪਬਲਿਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਸ਼ਿਮਲਾਪੁਰੀ, ਸਾਈਂ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਬਰੋਟਾ ਰੋਡ ਨਿਊ ਸ਼ਿਮਲਾ ਪੁਰੀ, ਸੀ.ਐਫ.ਸੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਬੀ.ਆਰ.ਐਸ ਨਗਰ ਲੁਧਿਆਣਾ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਬੀ.ਆਰ.ਐਸ ਨਗਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ 6-ਏ. ਅਹਾਤਾ ਸ਼ੇਰ ਜੰਗ, ਸ਼ਿਸ਼ੂ ਮਾਡਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਬਸਤੀ, ਜੋਧੇਵਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ 8ਬੀ ਚੰਦਰ ਨਗਰ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਸਕੂਲ ਗਲੀ ਨੰਬਰ 3, ਜਨਕਪੁਰੀ, ਵਿਸ਼ਕਰਮਾ ਸੀ.ਐਸ. ਸਕੂਲ ਭਗਵਾਨ ਨਗਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਏ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਜਾਂਚ ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਤਾਂ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਕਿ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੈਂਪਲਾਂ ਦਾ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣਾ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਸ਼ੁੱਧ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣਾ ਕੋਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਜਨਤਕ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।