ਗੈਜੇਟ ਡੈਸਕ: ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਹੋ ਰਹੀ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿਚਕਾਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ 26 ਅਪ੍ਰੈਲ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਵੋਟਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ (ਈਵੀਐਮ) ਰਾਹੀਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਵੋਟਰ ਵੈਰੀਫਿਏਬਲ ਪੇਪਰ ਆਡਿਟ ਟ੍ਰੇਲ (ਵੀ.ਵੀ.ਪੀ.ਏ.ਟੀ) ਨਾਲ 100 ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਿਲਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪਟੀਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1998 ਤੋਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਵੋਟਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ (ਈਵੀਐਮ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਈਵੀਐਮ ਨੇ ਵੋਟਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ, ਕੁਸ਼ਲ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਈਵੀਐਮ ਤੋਂ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ:
1. ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ:
ਵੋਟਿੰਗ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਵੀਐਮ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ Polling ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਾਰੀਆਂ ਈਵੀਐਮਜ਼ ਨੂੰ ਇਕ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਕਾਊਂਟਿੰਗ ਸੈਂਟਰ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2. ਗਿਣਤੀ ਕੇਂਦਰ ‘ਤੇ:
ਗਿਣਤੀ ਕੇਂਦਰ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਅਧਿਕਾਰੀ ਈਵੀਐਮ ਦੀਆਂ ਸੀਲਾਂ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਕੰਟਰੋਲ ਯੂਨਿਟ’ ਅਤੇ ‘ਬੈਲਟ ਯੂਨਿਟ’ ਵਿਚ ਵੱਖ ਕਰਦੇ ਹਨ।
‘ਕੰਟਰੋਲ ਯੂਨਿਟ’ ਇਕ ‘ਰੀਡਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ’ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਰੀਡਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ਈਵੀਐਮ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ‘ਕਾਊਂਟਿੰਗ ਸ਼ੀਟ’ ‘ਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਦੀ ਹੈ।
3. ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ:
‘ਕਾਊਂਟਿੰਗ ਸ਼ੀਟ’ ‘ਤੇ ਦਰਜ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਮਿਲਾਨ ‘ਵੋਟਿੰਗ ਅਫਸਰ’ ਅਤੇ ‘ਪਾਰਟੀ ਏਜੰਟ’ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ‘ਕਾਊਂਟਿੰਗ ਅਫਸਰ’ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
4. ਵੀਵੀਪੈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ:
ਸਾਲ 2010 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਵੋਟਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ (ਈਵੀਐਮ) ਦੇ ਨਾਲ ‘ਵੋਟਰ ਵੈਰੀਫਾਈਡ ਪੇਪਰ ਆਡਿਟ ਟ੍ਰੇਲ’ (ਵੀ.ਵੀ.ਪੀ.ਏ.ਟੀ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਵੀਵੀਪੀਏਟੀ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਉਪਕਰਣ ਹੈ ਜੋ ਵੋਟਰ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦੀ ਪਰਚੀ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਈਵੀਐਮ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ.ਵੀ.ਪੈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਈਵੀਐਮ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ:
ਈਵੀਐਮ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਉਪਕਰਣ ਹਨ ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਗਲਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਈਵੀਐਮ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀਵੀਪੈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗਿਣਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਗਿਣਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਪਾਰਟੀ ਏਜੰਟਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ:
ਈਵੀਐਮ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ, ਕੁਸ਼ਲ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਈਵੀਐਮ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਇੱਕ ਸਟੀਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਜੋ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।