Health News: ਆਸਾਨ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ, ਘਬਰਾਹਟ, ਥਕਾਵਟ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ। ਲੋੜੀਂਦੀ ਚੌਕਸੀ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਨੀਮੀਆ ਵੀ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਮਝ ਦੀ ਕਮੀ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ਼ ਦਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਹੱਲ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਨ ਲਈ ਸੀਮਾ ਝਾਅ ਨੇ ਏਮਜ਼, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ: ਕਪਿਲ ਯਾਦਵ ਅਤੇ ਲੇਡੀ ਹਾਰਡਿੰਗ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ, ਨਿਊ ਵਿੱਚ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜੀ ਦੀ ਐਚਓਡੀ ਡਾ: ਮੰਜੂ ਪੁਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।
ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ: ਕਪਿਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਿੰਨ ਕਾਰਨ ਹਨ- ਪਹਿਲਾ, ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ, ਦੂਜਾ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਸੋਜ, ਤੀਜਾ ਜੈਨੇਟਿਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਥੈਲੇਸੀਮੀਆ, ਦਾਤਰੀ ਸੈੱਲ ਆਦਿ।
ਖਾਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ
ਰਵਾਇਤੀ ਭੋਜਨ ਘੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਭੋਜਨ ਵੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਵਾਦ ਪਹਿਲਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਘਟਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਹੋ ਤਾਂ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਇਕ ਵਾਰ ਇਸਨੂੰ ਨਾ ਖਾਓ। ਅਜਿਹੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਵਾਰ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਾਤਰਾ ਵੀ ਲੋਕ ਘੱਟ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਵੀ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਮਾਇਓਗਲੋਬਿਨ ਕਿੰਨਾ ਹੈ?
ਅਨੀਮੀਆ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ। ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਇਓਗਲੋਬਿਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਮਝਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਇਓਗਲੋਬਿਨ ਯਾਨੀ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਖਾਸ ਖਿਆਲ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਧ ਰਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਇਰਨ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਿਯਮਤ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਰੱਖੋ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਨੀਮੀਆ ?
ਡਾ: ਮੰਜੂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੈਵਿਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਸਾਧਾਰਨ ਪੀਰੀਅਡਸ ਕਾਰਨ ਅਨੀਮੀਆ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੀਰੀਅਡਸ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੂਨ ਵਗਣ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਇਰਨ ਖਤਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਖੁਰਾਕ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸਪਲੀਮੈਂਟ ਲੈਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 50 ਫੀਸਦੀ ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ।
ਬੱਚੇ ‘ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਜੇਕਰ ਔਰਤਾਂ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਮਾਂ ਨੂੰ ਭਰੂਣ ਲਈ ਖੂਨ ਵੀ ਬਣਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਬੱਚੇ ਦੀ ਆਈਕਿਊ ਅਤੇ ਬੋਧਾਤਮਕ ਸਮਰੱਥਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਬੱਚੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮੋਟਾਪੇ ਅਤੇ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਆਮ ਲੱਛਣ:-
ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ
ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ ਜਾਂ ਫਿੱਕਾ
ਚਮੜੀ ਦਾ ਖੁਸ਼ਕ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨੀਲਾ ਹੋ ਜਾਣਾ
ਅਨਿਯਮਿਤ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
ਜੀਭ ਦੇ ਛਾਲੇ
ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਜਾਂ ਬੇਹੋਸ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
ਠੰਡੇ ਹੱਥ ਅਤੇ ਪੈਰ
ਸਿਰ ਦਰਦ, ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਆਦਿ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ
- ਲੋਕ ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਅ ਨਾ ਅਪਣਾਓ।
- ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਦਾ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਪੱਧਰ 11 ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਮ ਔਰਤ ਦਾ 12 ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਜੇਕਰ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਪੱਧਰ ਹੋਰ ਵੀ ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਪੰਜ-ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਆਇਰਨ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਨਿਯਮ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਅਨੀਮੀਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 65 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਔਰਤਾਂ ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਮਾਜਿਕ ਵੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੜਕਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ।
- ਹੈਲਥ ਜਰਨਲ ਲੈਂਸੇਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਰ ਚਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਅਨੀਮੀਆ ਜਾਂ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ।
- ਹਰ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਹ ਤੋਂ ਸੱਠ ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰੋ
- ਜੇਕਰ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਪਲੀਮੈਂਟਰੀ ਦਵਾਈ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਫਲੀਆਂ, ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
- ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਓ, ਜੋ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਆਇਰਨ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਜੋ ਲੋਕ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਹਨ ਉਹ ਕਾਲੇ ਛੋਲੇ ਅਤੇ ਗੁੜ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ ਜੋ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ, ਕੋਕ ਆਦਿ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚੋਂ ਆਇਰਨ ਨੂੰ ਸੋਖਣ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਦੋ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਚਾਹ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
- ਕੁਝ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਅਨੀਮੀਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਫਾਈ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।